Na początku uczył się słabo, nie okazywał zainteresowania przedmiotami ścisłymi, zwłaszcza matematyką, przez co powtarzał szóstą klasę. Zadebiutował w 1911 przekładem na esperanto wierszy Leopolda Staffa. W roku 1913 miał miejsce jego właściwy debiut poetycki, wiersz Prośba opublikowany został w „Kurierze Warszawskim”. Utwór poeta podpisał inicjałami St. M., poznanej w 1912, swojej przyszłej żony Stefanii Marchwiówny. Pobyt w Warszawie (1916–1939) W 1916, z myślą rozpoczęcia studiów, przeniósł się do Warszawy. Studiował prawo i polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim (1916–1918), ukończył jedynie po jednym semestrze. W trakcie studiów rozpoczął współpracę z czasopismem Pro Arte et Studio. Był jednym z założycieli grupy poetyckiej Skamander w 1919. 30 kwietnia 1919 poślubił Stefanię Marchew. W czasie wojny polsko-bolszewickiej pracował w Biurze Prasowym naczelnego wodza Józefa Piłsudskiego. W młodości inspirował się twórczością Leopolda Staffa (pisał o tym w swych pamiętnikach). Członek założyciel Związku Artystów i Kompozytorów Scenicznych (ZAiKS). Życie na obczyźnie (1939–1946) W 1939 wyemigrował przez Rumunię, Włochy do Francji. Wspólnie z Janem Lechoniem, Antonim Słonimskim, Kazimierzem Wierzyńskim oraz Mieczysławem Grydzewskim (określanymi jako poeci satelici) spotykali się w paryskiej kawiarni Café de la Régence. W obliczu kapitulacji Francji (1940) i osobistego zagrożenia, Tuwim i Lechoń udali się przez Hiszpanię do Lizbony, a następnie do Rio de Janeiro, gdzie dołączył do nich Kazimierz Wierzyński. Ostatecznie wspólnie też wyjechali do Nowego Jorku, gdzie poeta mieszkał przez blisko pięć lat (1942–1946). Tuwim i Oskar Lange pisali dla pism „Nowa Polska” oraz „Robotnik”, natomiast Wierzyński i Lechoń utworzyli „Tygodnik Polski”. Z kolei Grydzewski wyjechał do Londynu, gdzie pozostał redaktorem naczelnym demokratyczno-liberalnego tygodnika „Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie”, a po wojnie „Wiadomości”, odpowiednika krajowych „Wiadomości Literackich”. Członkowie grupy poetyckiej „Skamander” stanowili pierwszą, wielką falę emigracji polskich literatów i poetów. Ostatnie lata w Polsce (1946–1953) Do Polski Tuwim wrócił w czerwcu 1946 roku i stał się osobowością chronioną, adorowaną i uprzywilejowaną przez ówczesne władze. Został okrzyknięty poetą państwowym. W tym samym roku Tuwimowie adoptowali córkę Ewę. W latach 1947–1950 pełnił funkcję kierownika artystycznego Teatru Nowego. Po wojnie Tuwimowie otrzymali opuszczony dom w Aninie przy ul. Zorzy 19, gdzie mieszkali wraz z Ireną Tuwim (siostrą poety). Dom ten po śmierci Tuwima nabył Piotr Jaroszewicz. W ostatnich latach życia Tuwim stworzył niewiele wierszy; czasami tylko ulegał prośbom zaprzyjaźnionych redaktorów, potrzebujących wierszy na rocznicowe okazje. Pisał prywatnie (bez publikowania). Do końca zajmował się też tłumaczeniami i zbieraniem kuriozów literackich, które publikował w miesięczniku „Problemy” w cyklu „Cicer cum caule”. Zmarł 27 grudnia 1953 w pensjonacie ZAiKS-u „Halama” w Zakopanem na atak serca. Został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. (Vikipedia) Tuwim w piosenkach:
Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia: Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski – pośmiertnie (1953) Order Sztandaru Pracy I klasy (1949) Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1946) Złoty Wawrzyn Akademicki (1935) Nagroda Państwowa I stopnia (1952) Nagroda Literacka miasta Łodzi (1928) Nagroda Literacka miasta Łodzi (1949) Nagroda polskiego PEN Clubu (1935) D oktorat honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego (1949) Najważniejsze dzieła: Juwenilia (1911–1918) – wczesne próby poetyckie, sam Tuwim nigdy ich nie wydał. Czyhanie na Boga (1918) Sokrates tańczący (1920) Siódma jesień (1922) Pogrzeb prezydenta Narutowicza(1922) Wierszy tom czwarty (1923) Czary i czarty polskie (1924) Wypisy czarnoksięskie (1924) A to pan zna? (1925) Czarna msza (1925) Tysiąc dziwów prawdziwych (1925) Słowa we krwi (1926) Tajemnice amuletów i talizmanów (1926) Strofy o późnym lecie Rzecz czarnoleska (1929) Do prostego człowieka (1929) Jeździec miedziany (1932, przekład Puszkina) Biblia cygańska i inne wiersze (1932) Jarmark rymów (1934) Polski słownik pijacki i antologia bachiczna (1935) Bambo (1935) Treść gorejąca (1936) Lutnia Puszkina (1937) Rzepka (1938) Bal w Operze (1936, wyd. 1946) Wiersz, w którym autor grzecznie, ale stanowczo uprasza liczne zastępy bliźnich, aby go w dupę pocałowali (1937) Lokomotywa (1938) Kwiaty polskie (1940–1946, wyd. 1949) Pegaz dęba, czyli panopticum poetyckie (1950) Piórem i piórkiem (1951) Cicer cum caule (1949–1953) |
|||||||||||||||||
(Wikipedia) |
Copyright © Janusz Koman. All rights reserved. |