 |
 |
    |
Sen o Warszawie
Czesław Niemen - Marek Gaszyński
|
Jego rodzicami byli Anna z domu Markiewicz (1897–1986) i Antoni Wydrzycki (1896–1960), wykonujący liczne prace rzemieślnicze, m.in. strojenie fortepianów i naprawę zegarów. Miał siostrę Jadwigę (ur. 1926). Śpiewał już w szkolnym chórze w szkole dziesięciolatce oraz w chórze kościelnym (tam grał też na organach). Wraz z chórem szkolnym koncertował w innych szkołach. W latach 1953–1954 uczęszczał do klasy fortepianu liceum pedagogicznego w Grodnie. Jak wspomina jego kolega ze szkoły muzycznej w Grodnie, Mikołaj Szyszygin, Czesław uczęszczał z nim do Szkoły Muzycznej w Grodnie przez rok, jednak został z niej wyrzucony, gdyż opuszczał zajęcia. Razem grali na występach szkolnych, Szyszygin na domrze a Wydrzycki na bajanie (rosyjska odmiana akordeonu). |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W 1958 roku poślubił w Grodnie swoją pierwszą miłość,
Marię Klauzunik. Został przesiedlony do powojennej Polski w 1958 w ramach ostatniej fali masowych wysiedleń Polaków z Kresów Wschodnich. Rodzina Wydrzyckich zdecydowała się ostatecznie na repatriację, by Niemen uniknął powołania do Armii Radzieckiej. Rodzina rok spędziła w obozie dla repatriantów w Drawsku Pomorskim, a następnie zamieszkała w Świebodzinie, Białogardzie i ostatecznie Kołobrzegu, a Czesław znalazł się w Gdańsku, gdzie rozpoczął naukę w średniej szkole muzycznej, w klasie fagotu. Równocześnie występował w studenckich teatrach, kabaretach i klubie Żak w Gdańsku, śpiewając po hiszpańsku i polsku piosenki latynoamerykańskie, akompaniując sobie na gitarze. Dwie z tych piosenek pojawiły się potem na jego pierwszej płycie. Jednocześnie zarabiał, pracując dorywczo w porcie lub strojąc fortepiany. W tym okresie poznał i zaprzyjaźnił się z Helmutem Nadolskim. Lata 60. Początki muzyczne W 1962 poznał Franciszka Walickiego, który zaczął go promować i organizować występy. W tym samym roku odniósł duży sukces na Festiwalu Młodych Talentów w Szczecinie i w nagrodę odbył trasę po kraju z zespołem Czerwono-Czarni. To właśnie Walicki z trudem przekonał Niemena, by zamiast piosenek latynoskich i rosyjskich zaczął grać rocka. Współpraca z Niebiesko-Czarnymi Po odniesieniu pierwszych sukcesów w konkursach wykonawców amatorów zaczął dzięki Walickiemu występować z zespołem Niebiesko-Czarni i komponować. 10 października 1962 nagrał z nimi małą płytę, tzw. EP, z czterema utworami, w tym śpiewaną przez siebie piosenką „Lekcja twista”. Związał się uczuciowo z solistką zespołu Adą Rusowicz. W 1963 wystąpił na I Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu z własną kompozycją „Wiem, że nie wrócisz”, która jednak przeszła niezauważona. W grudniu 1963 wystąpił z grupą Niebiesko-Czarni w paryskiej sali Olympia. W tym okresie, za namową żony Franciszka Walickiego, zaczął posługiwać się pseudonimem artystycznym Niemen, jako nie tylko atrakcyjniejszym marketingowo w Polsce, ale także łatwiejszym do wymówienia dla cudzoziemców. W połowie lat 70. oficjalnie zmienił nazwisko na Niemen-Wydrzycki. Nazwisko Niemen przyjął od rzeki Niemen, płynącej w pobliżu jego miejsca urodzenia. Stosował on jednak odmianę Niemena, Niemenem, inną niż w przypadku nazwy rzeki, i choć dziennikarz Andrzej Ibis-Wróblewski sugerował, że Wydrzycki powinien odmieniać swój pseudonim tak jak rzekę, artysta się z tym nie zgodził. Od 18 do 20 stycznia 1964 wraz z grupą Niebiesko-Czarni występował przed koncertami Marleny Dietrich w Sali Kongresowej w Warszawie. W pierwszej części koncertu Dietrich usłyszała utwór Niemena „Czy mnie jeszcze pamiętasz”, który w listopadzie 1964 nagrała na płytę z własnym tekstem („Mutter, hast du mir vergeben”). Z grupą Niebiesko-Czarni występował na koncertach w Polsce, m.in. na festiwalu w Sopocie w 1965, na Węgrzech i we Francji. W listopadzie 1965 wystąpił jako solista na festiwalu w Rennes, gdzie zdobył statuetkę Srebrnego Gronostaja za kompozycję i nagrodę specjalną jury za najbardziej oryginalny debiut. Z Niebiesko-Czarnymi nagrał kilka małych płyt oraz zrealizował wiele nagrań dla radia. Zakończył współpracę z zespołem w listopadzie 1965, po trasie koncertowej w Jugosławii. Debiutował jako piosenkarz bigbitowy, śpiewając rock and rollowe i rockowe piosenki w stylu The Beatles oraz ballady. Do największych przebojów pierwszego okresu należą dynamiczny utwór „Czy wiesz?” i sentymentalna ballada „Pod Papugami”. Wkrótce jednak zaczął zmierzać w stronę ambitniejszej muzyki, adresowanej do bardziej wymagającej młodzieży akademickiej. Utwory z okresu współpracy z grupą Niebiesko-Czarni nagrał potem na nowo na płycie Czy mnie jeszcze pamiętasz? z grupą Akwarele. Niemen i Akwarele Jesienią 1966 wraz z muzykami formacji Chochoły utworzył zespół Akwarele. W następnym roku odbył z nimi pierwszą trasę, rozpoczętą koncertem 16 stycznia 1967 w Jeleniej Górze. Dokonał nagrań dla radia i na małą płytę, a w kwietniu 1967 zarejestrował materiał na longplay Dziwny jest ten świat. 25 czerwca 1967 wystąpił z tytułową piosenką z płyty Dziwny jest ten świat na 4. KFPP w Opolu, gdzie wzbudził wielkie zainteresowanie i otrzymał m.in. nagrodę Polskiego Radia. Piosenka „Dziwny jest ten świat” stała się najbardziej znanym z polskich protest songów i hymnem młodzieży końca lat 60. W 1967 wystąpił m.in. na festiwalu w Sopocie oraz w Kolonii w Niemczech, a w styczniu 1968 śpiewał na targach MIDEM w Cannes. Niemen nagrał album Sukces, który został złotą płytą, stał się też bohaterem krytycznego filmu krótkometrażowego pod tym samym tytułem, w reżyserii Marka Piwowskiego, który pokazano w czerwcu 1968. W październiku 1968 Niemen i Akwarele nagrali jeszcze płytę Czy mnie jeszcze pamiętasz?, a w grudniu Niemen odebrał wspomnianą złotą płytę. Niemen Enigmatic Od lutego 1969 do lipca 1970 z zespołem występował we Włoszech, początkowo jako «I Niemen», a od lipca 1969 w zmienionym składzie jako «Niemen Enigmatic». Nagrał kilka singli, zarejestrował też fragmenty koncertów. Grał głównie w klubach, a w czerwcu 1970 wystąpił na festiwalu Cantagiro. Czesław Niemen blisko związał się z piosenkarką Faridą, z którą w listopadzie 1970 odbył trasę po Polsce. W swej twórczości włączał się w kolejne dominujące w światowej muzyce rockowej prądy, tworząc własne, indywidualne i charakterystyczne odmiany muzyki – od rocka psychodelicznego przez symfoniczny rock progresywny (album Niemen Enigmatic z monumentalnym utworem „Bema pamięci żałobny-rapsod” do tekstu C. K. Norwida) aż po awangardowy jazz-rock (albumy Niemen Vol. 1 i Niemen Vol. 2) oraz muzykę elektroniczną. W październiku 1969, w przerwie włoskich występów, muzycy nagrali płytę z czterema kompozycjami do słów wybitnych polskich poetów, która ukazała się na początku 1970 jako Niemen Enigmatic. Album odniósł duży sukces. Na przełomie 1969/70 zrealizowano też film ilustrujący utwór „Bema pamięci żałobny rapsod”. Lata 70. W styczniu 1971 nowy skład zarejestrował materiał na podwójny album Niemen z ambitną muzyką w jazzrockowym duchu, wykorzystując także dwa wiersze Norwida. Występował w kraju oraz m.in. w Czechosłowacji i Finlandii. W tym czasie Czesław Niemen uzyskał mieszkanie w Warszawie przy ul. Niecałej 8, finalizował też sprawę rozwodową. Pod koniec 1971 wziął udział w nagraniu płyty z muzyką Andrzeja Kurylewicza. W ciągu całej swej kariery wielokrotnie wspomagał różnych artystów w nagraniach i brał udział w zbiorowych przedsięwzięciach muzycznych czy muzyczno-teatralnych. Napisał wiele utworów dla innych wykonawców, m.in. dla Ady Rusowicz. Przez lata powstały dziesiątki wersji jego piosenek. Czesław Niemen, od 1968 grający na organach Hammonda, z wolna rozbudował swoje klawiszowe instrumentarium, dodając najpierw melotron, a potem, jako pierwszy polski muzyk, syntezator Mooga. Nowoczesne i drogie wówczas wyposażenie pozwoliło mu nagrać wspomniany, prawie całkowicie elektroniczny album, stawiający go w jednym rzędzie z takimi awangardowymi muzykami i grupami jak Tangerine Dream, Klaus Schulze czy Vangelis. Grupa Niemen Jesienią 1971 zetknął się z awangardowym kontrabasistą Helmutem Nadolskim. Z nim oraz z muzykami Silesian Blues Band stworzył Grupę Niemen, która działała od grudnia 1971 do sierpnia 1973. Występował z nią i nagrywał trębacz Andrzej Przybielski. W styczniu 1972 w Monachium nagrali płytę Strange Is This World, w sierpniu 1972 w kraju dwie płyty częściowo improwizowane Niemen Vol. 1 i Niemen Vol. 2, a w sierpniu 1973, również w Monachium, album Ode to Venus. Zespół wystąpił w kilku krajach europejskich i zebrał pozytywne recenzje krytyki muzycznej. Równocześnie Niemen zaczął nagrywać muzykę filmową, którą tworzył przez prawie 10 lat. Wiosną 1973 zarejestrował też w Monachium utwory na płytę solową Russische Lieder. W styczniu i lutym 1974 z renomowanymi muzykami sesyjnymi nagrał w Nowym Jorku płytę Mourner's Rhapsody. Zagraniczna kariera Niemena nie rozwinęła się jednak zgodnie z oczekiwaniami muzyka, jak i jego polskich fanów. Niemen Aerolit i N.AE. Grupa Niemen zakończyła swoją działalność koncertem w Białymstoku w sierpniu 1973. W następnym miesiącu powstała grupa Niemen Aerolit, która nagrała m.in. materiał na pośmiertną płytę 41 Potencjometrów Pana Jana, a w końcu roku 1974 płytę zatytułowaną nazwą zespołu. Jego działalność przerwała śmierć perkusisty Piotra Dziemskiego w marcu 1975, którą Niemen głęboko przeżył. Zadedykował mu płytę Katharsis, nagraną solo również w 1975. W 1975 poślubił Małgorzatę, z którą miał dwie córki Natalię (ur. 1976) i Eleonorę (ur. 1977). Występował solo i w zmieniających się składach, nagrywał sporo muzyki teatralnej, korzystając od 1977 ze studia Teatru Narodowego w Warszawie. Na przełomie lat 1976–1977 nagrał podwójną płytę Idée fixe, wydaną na początku 1978. Latem 1976 otrzymał odznakę Zasłużony Działacz Kultury i Złoty Krzyż Zasługi. Pod koniec roku odbył wielkie tournée po ZSRR, gdzie wystąpił też w październiku 1977 i kwietniu 1979. W maju 1977 nagrał program dla telewizyjnego bloku Studio 2, potem występował w USA, a w lutym 1978 koncertował na festiwalu jazzowym w Bombaju. W 1977 dał recital na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze. Latem 1978 zaproszono go do Hawany na Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów. W 1978 ukazała się kaseta ze złotymi przebojami artysty, a rok później płyta z podobnym materiałem. W czerwcu 1979 wystąpił na festiwalu w Opolu, a 24 sierpnia 1979 w Sopocie zdobył Grand Prix Festiwalu Interwizji piosenką „Nim przyjdzie wiosna”. Pod koniec roku Polskie Nagrania bez wiedzy Niemena wydały na krajowym rynku kompilacyjną płytę Postscriptum, która została opracowana jedynie w celach promocyjnych na targi MIDEM w Cannes odbywające się w styczniu 1980 (był to jeden z wielu przypadków lekceważenia artystycznej woli muzyka). W 1981 opracował kompozycje muzyczne do spektaklu teatralnego pt. Tragedia Romantyczna, którego osiem przedstawień w katowickim Spodku widziało 52 tysiące osób, a który był wystawiony przez studentów WRTV i górnośląską Solidarność. Lata 80. Kwiaty przy płycie nagrobnej Czesława Niemena na Powązkach Karierę Niemena zakłóciło wprowadzenie stanu wojennego. W maju 1982 z grupą Kombi wystąpił w Sztokholmie, ukazała się też kaseta z jego muzyką filmową. Później występował sporadycznie, np. w listopadzie 1984 grał w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, a 12 grudnia 1985 grał w klubie Stodoła w Warszawie. 11 i 12 lipca 1986 zaśpiewał na zlocie Old Rock Meeting w Operze Leśnej w Sopocie, a jesienią zagrał na festiwalu Jazz Jamboree w Warszawie. W 1987 wystąpił w Jarocinie, potem grał w Skandynawii, a 29 listopada 1987 dał koncert w Queen Elizabeth Hall w Londynie. W 1988 wznowiono kilka jego płyt, m.in. Dziwny jest ten świat, Czy mnie jeszcze pamiętasz? i Niemen Enigmatic. W 1989 ukazała się pierwsza od wielu lat płyta Niemena z nowym materiałem, przygotowywana przez lata Terra Deflorata, wydana dwa lata później także na CD. Lata 90. 1 marca 1990 Niemen wystąpił na Festiwalu w San Remo, a rok później ponownie na MIDEM. W 1992 wziął udział w spektaklu Księga Krzysztofa Kolumba w Teatrze Muzycznym w Gdyni. W maju 1993 grał w Nowym Jorku, a w 1995 wziął udział wraz z zespołem Dżem i wieloma zaproszonymi muzykami w koncercie upamiętniającym zmarłego Ryszarda Riedla. Występ ten zarejestrowano i wydano na płycie List do R. na 12 głosów. Zaczął publikować felietony w miesięczniku muzycznym Tylko Rock. Gorąco protestował przeciw pirackim edycjom jego nagrań, które wtedy obficie pojawiły się na kasetach magnetofonowych, a potem na kompaktach. Wyraźnie dawał do zrozumienia, że nie zamierza nagrywać nowych płyt do czasu prawnego uregulowania sytuacji na rynku muzycznym. Pomiędzy 1991 a 1996 ukazało się kilka edycji wznowień jego najwcześniejszych albumów. Pierwsza seria, wydawana przez Digiton, zakończyła się na albumie Niemen Aerolit, druga – zatytułowana Niemen retrospekcja – na Marionetkach (kompilacja wydanych niezależnie od siebie LP Niemen Vol. 1 i Niemen Vol. 2). W ramach trzeciej serii, noszącej tytuł Od początku, wydawanej przy współpracy z Polskimi Nagraniami, ukazało się tylko pięć albumów. W 1995 wydana została pierwsza autoryzowana przez Niemena składanka kompaktowa jego wczesnych nagrań, pt. Sen o Warszawie. Dwa lata później wziął gościnny udział w nagraniu cegiełki na rzecz ofiar powodzi, Moja i twoja nadzieja '97. W 1999 został wybrany na wykonawcę wszech czasów w plebiscycie „Polityki”[20], w związku z czym dał kilka koncertów w Trójce. Lata 2000–2004 29 września 2001 wystąpił w Warszawie na koncercie pamięci C. K. Norwida, a 17 listopada 2001 wyszła ostatnia jego płyta studyjna spodchmurykapelusza, promowana singlem kompaktowym z trzema wersjami utworu „Jagody szaleju”. Została przychylnie przyjęta przez słuchaczy i krytyków. W 2002 i 2003 ukazały się dwa 6-płytowe, kolekcjonerskie boksy Od początku I i Od początku II obejmujące albumy wydane w Polsce w latach 1967–1980, uzupełnione odautorskim komentarzem i wspomnieniami muzyka. Niemen dość intensywnie zajmował się promocją tych wydawnictw – pomimo osłabienia spowodowanego chorobą, udzielał licznych wywiadów w telewizji i radiu. Zapowiadał wówczas wydanie dwóch kolejnych boksów, których robocze tytuły brzmiały Na pomieszane języki i Niemen – muzyka programowa. Pierwszy z nich miał gromadzić nagrania, których dokonał poza granicami kraju (m.in. włoskie single czy zachodnioniemieckie longplaye), drugi natomiast muzykę skomponowaną na potrzeby teatru i telewizji. Choroba Od wielu lat cierpiał na nowotwór układu chłonnego, który próbował zwalczyć przy pomocy medycyny naturalnej. Zmarł 17 stycznia 2004 w Centrum Onkologii w Warszawie z powodu powikłań związanych z zapaleniem płuc, na które zapadł w szpitalu. Ciało artysty, zgodnie z jego ostatnią wolą, zostało skremowane. Pogrzeb artysty 30 stycznia 2004, po ceremonii żałobnej w kościele św. Karola Boromeusza, urna z prochami została złożona w katakumbach na cmentarzu Powązkowskim. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| w/g: Wikipedia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aldona Orłowska, Breakout, Budka Suflera, Czerwone Gitary, Halina Frąckowiak, Helena Majdaniec, Gang Marcela, Jerzy Grunwald, Test, Maciej Kossowski, Bogusław Mec, Wojciech Gąssowski, Niebiesko-Czarni, Czesław Niemen, Polanie, Wojciech Skowroński, Tadeusz Woźniak. Utwory z tekstami Marka Gaszyńskiego ukazały się na płytach Marek Gaszyński przedstawia swoje przeboje (z roku 1993) oraz 40 lat z Polskim Radiem i piosenką (z roku 2003). W latach 2006–2007 był prezesem warszawskiego Radia dla Ciebie. W 2008 r. wydał napisany trzynastozgłoskowcem utwór poetycki "Pan Tadeusz Jazz, czyli krajobraz po bitwie". Historia polskiego jazzu z lat 1945–1959 w sześciu księgach wierszem. W 2011 r. ukazał się, wydany przez Wydawnictwo Nowy Świat, debiut powieściowy Marka Gaszyńskiego pt. „Teoria zbrodni uprawnionej”. Odznaczenia: W kwietniu 2013 został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2015 za wybitne zasługi w działalności na rzecz rozwoju Polskiego Radia, otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. Wybrane piosenki:
Publikacje: Muzyka, którą lubię, Woodstock ’94, Zagadki – muzyka rozrywkowa, Czas jak rzeka (2004) Czerwone Gitary. Nie spoczniemy (2005) Fruwa twoja marynara (2006), Mocne uderzenie. Czerwono-czarni. Niebiesko-czarni (2008), Pan Tadeusz Jazz czyli krajobraz po bitwie (2008), Człowiek do wynajęcia. Wyspa (2008) Niepokonani (2012) Cudowne Lata. Moja historia rock and rolla w Polsce (2013) Niemen. Czas jak rzeka – książka audio na 2 CD Śmierć Artysty (2013), Filmografia: Historia polskiego rocka (2008, film dokumentalny, reżyseria: Leszek Gnoiński, Wojciech Słota) Wolański R. Leksykon Polskiej Muzyki Rozrywkowej, Warszawa 1995, Agencja Wydawnicza MOREX |
| SKLEP / INFORMACJE |
 |
|
| Wymagania techniczne | Regulamin | O nas |
| Sposoby płatności | Polityka prywatności | pon. - pt 10:00-18:00 |
| Odstąpienie od umowy | Polityka zwrotu towarów | telefon: +48 605 079 902 |
| mp3 | Terminy i podstawa prawna | koman_sklep@onet.pl |
| © 2000 Janusz Koman |
 |
